‘Ik vraag me af of hoe snel Zuid-Sudan en Sudan tot elkaar kunnen komen.’ Dat zei minister Lilianne Ploumen (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) aan het einde van haar tweedaagse werkbezoek aan Zuid-Sudan. ‘De onderhandelingen tussen beide landen verloopt moeizaam en nog steeds vinden er over en weer beschuldigingen plaats van schending van elkaars territorium’, aldus Ploumen.
‘Zolang er geen duidelijk wederzijds aanvaard akkoord tot stand komt, is mijn zorg dat de spanning tussen Zuid-Sudan en Sudan toeneemt en de humanitaire situatie slechter wordt. Beide landen zijn geografisch en economisch op elkaar aangewezen. Het is in beider belang om tot een oplossing te komen’.
Sinds het afsluiten van de pijpleiding voor de doorvoer van olie uit Zuid-Sudan, heeft het land bijna geen inkomsten meer. Vijftig procent van de bevolking leeft onder de armoedegrens en het land is voor 98% afhankelijk van de olie-exporten. Door het wegvallen van de olie-inkomsten is er bijna geen geld voor basisvoorzieningen als gezondheidszorg, onderwijs en de aanleg van infrastructuur.
‘Zuid-Sudan kan geen klappen opvangen’, zei Ploumen. ‘Straks zitten we met een failliet Zuid-Sudan en hebben we een groot humanitair probleem. En dit terwijl vlak na de onafhankelijkheid van dit jongste land ter wereld een nieuwe dynamiek ontstond om Zuid-Sudan op te bouwen en een impuls is gegeven aan ondernemers om in te zetten op diversificatie van de economie.’
Op 9 juli 2011 werd Zuid-Sudan onafhankelijk van Sudan na een burgeroorlog die bijna 25 jaar heeft geduurd. De onderhandelingen die tot de onafhankelijkheid leidden begonnen in 2005 en waren moeizaam en lang. Nog steeds zijn er zaken die de emoties tussen beide landen hoog doen oplopen en die nog aan de onderhandelingstafel moeten worden geregeld. Afgelopen september is er in Addis Abeba een concept akkoord door de Afrikaanse Unie (AU) opgesteld met daarin voorstellen voor onder andere een gedemilitariseerde grenszone, de hervatting van olietoevoer via Sudan en het respecteren van elkaars staatsburgers. Sinds september is er nauwelijks voortgang geboekt en houden de wederzijdse vijandigheden aan. De minister sprak in Zuid-Sudan met ministers, EU gezant Rosalinde Marsden, hoofdonderhandelaar van de Zuid-Sudanese overheid Pagan Amum, VN-gezant Hilde Johnson en aartsbisschop Daniel Deng. Allen spelen een belangrijke rol in de onderhandelingen.
