Op Papendal zijn vrijdag de normen en limieten voor Rio en Baku wereldkundig gemaakt. In 2016 worden in het Braziliaanse Rio de Janeiro de Olympische en Paralympische Spelen gehouden. Een jaar daarvoor, in de zomer van 2015 vinden de Europese Spelen plaats in Baku, Azerbeidjan.
Voordat sporters mogen deelnemen aan deze Spelen, moeten zij zich eerst kwalificeren. Vervolgens moet hun bond hen voordragen. NOC*NSF heeft met de betrokken bonden de normen en limieten afgestemd. Per onderdeel is vastgelegd aan welke prestatie-eisen een sporter moet voldoen om zich te kwalificeren.
Naast de feitelijke normen en limieten gaf NOC*NSF technisch directeur Maurits Hendriks ook een toelichting op het aangepaste kwalificatiesysteem.
‘Het uitgangspunt blijft om zoveel mogelijk kansrijke startplaatsen te realiseren’, benoemde Hendriks. ‘We hebben ons afgevraagd op welke punten het kwalificatiesysteem zou kunnen worden aangepast.’
Na Londen werd gestart met een uitgebreide evaluatie, waarbij alle betrokkenen zijn gehoord. Daaruit kwamen drie punten naar voren die voor verbetering en wijziging vatbaar waren: nominaties en het tonen van vormbehoud, aansluiting bij de eisen van de internationale federaties en de interne selectieprocedure van een bond.
De grootste verandering betreft het systeem van nomineren en het tonen van vormbehoud. Dat wordt in zijn huidige vorm afgeschaft, het systeem is voortaan gericht op directe kwalificatie. ‘Een sporter wil zich zo goed mogelijk voorbereiden op de Spelen, daarbij leidde de eis om vormbehoud te tonen af van het werkelijke doel: optimaal presteren op de Spelen. Het zat een goede voorbereiding op de Spelen dus in de weg,’ aldus de technisch directeur die ook chef de mission van het Olympisch team is.
De tweede verandering gaat om de aansluiting van de normen en limieten op de voorwaarden van de internationale sportfederaties (het IF-systeem). ‘Het streven was en is dat NOC*NSF alleen sporters naar de Spelen afvaardigt die daar ook daadwerkelijk wat te zoeken hebben,’ vertelde Maurits Hendriks. Daardoor worden in aanvulling op de voorwaarden van de internationale federaties (het IF-systeem), aanvullende prestatie-eisen gesteld. Het gevolg daarvan was echter dat er tot nu drie systemen door elkaar liepen: het IF-systeem, de nationale normen en limieten en de interne selectieprocedure van de bond. Het leverde soms verwarring op. We wilden een werkwijze die minder complex is, meer consistentie vertoont en duidelijkheid biedt aan sporter en bond. Dat is gebeurd door aan te sluiten bij de IF eisen en de IF tijdlijnen. Daarbij hebben we de samenwerking gezocht met de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Samen hebben we in kaart gebracht wat de verschillen tussen de IF-eisen en nationale eisen waren.‘
De analyses hebben geleid tot de vorming van vijf clusters, op basis van de IF systematiek:
- Cluster teamsporten
- Cluster meetbare prestaties (atletiek, zwemmen):
- Cluster ranglijstsporten (o.a. badminton, judo, tennis)
- Cluster op basis van ranglijst én prestatie (o.a. beachvolleybal, BMX, hippische sport, tafeltennis)
- Cluster prestatiesporten ( o.a. turnen, handboog, roeien, zeilen)
Hendriks: ‘De eisen voor het eerste cluster zijn simpel: de IF kwalificatie geldt, omdat deze direct aansluit bij de Algemene Uitgangspunten. Daar voegen wij niets aan toe. Bij het tweede cluster stellen we aanvullende prestatie-eisen als er bijvoorbeeld sprake is van een erg groot deelnemersveld, zoals bij de marathon. Bij de ranglijstsporten maken we nadrukkelijk gebruik van het onderzoek dat we samen met RUG hebben uitgevoerd, waarbij we kijken naar de vraag: welke plekken geven kans op een plek in de top 8 of top 4 tot 6 bij de Paralympische sporten? Ook voor het vierde cluster (ranglijst en prestatie) hebben we eerst de eisen van de IF bekeken. Zijn die zo dat een kans op top 8 aanwezig is, dan nemen we die over. Zijn die IF eisen echter vooral ingegeven om zo veel mogelijk landen mee te laten doen, dan hebben wij de prestatie-eisen aangescherpt en/of aangevuld. Hetzelfde geldt grosso modo voor de prestatiesporten.’
De interne selectieprocedure van de bond was het derde aandachtspunt. Voorafgaand aan het overleg tussen de bonden en NOC*NSF over de normen en limieten, moesten de bonden de topsporters en bondscoaches betrekken bij het opstellen van die prestatie-eisen. Dat geldt ook voor de interne selectieprocedure die moet worden toegepast als er meer sporters aan de kwalificatie-eisen hebben voldaan, maar er niet genoeg startplekken zijn. Maurits Hendriks: ‘Het is voor een sporter verschrikkelijk om vlak voor de Spelen onenigheid te hebben met je bond over het al dan niet uitgezonden worden. We hopen nu voor iedereen meer duidelijkheid te scheppen den de rechter niet meer nodig te hebben.’
Eén punt wil Hendriks nog benadrukken: ‘Onze ambitie om bij de tien beste landen van de wereld te behoren staat onverminderd overeind. Het is dus niet zo dat we met dit aangepaste kwalificatiesysteem de kans op uitzending naar de Olympische Spelen vergroten. Dat zou ook niet kunnen; aan de ene kant meer focussen en aan de achterkant de deur verder openzetten.’
