De advocaat-generaal (OM) in Den Bosch heeft woensdag tijdens een besloten zitting tegen twee minderjarige verdachten die betrokken waren bij de ernstige mishandeling van een 22-jarige man op de Vestdijk in Eindhoven op 4 januari 2013 een jeugddetentie van respectievelijk 24 maanden, waarvan 6 maanden voorwaardelijk en 18 maanden waarvan 9 maanden voorwaardelijk geëist.
Opsporing en tonen beelden
Na het veilig stellen van de beelden van het incident had de politie nog geen idee van de identiteit van de verdachten. Onderzoek door de politie leverde ook geen duidelijkheid op. Ruim twee weken na het incident werden daarom de beelden van de gewelddadigheden getoond bij het regionale opsporingsprogramma Bureau Brabant. Het OM ging hiertoe over omdat er veel aan gelegen was dit soort, de rechtsorde schokkende feiten, snel op te lossen. Het komt wel vaker voor dat bewegende beelden worden vertoond om de daders daarvan op te sporen. Door het uitzenden van de beelden op deze wijze beoogt het OM om mensen die dicht rondom de verdachten staan te bewegen de identiteit aan de politie kenbaar te maken. Na het tonen van deze beelden ontstond op internet en in de media veel aandacht voor dit ernstige incident. Die aandacht was, in de visie van het OM, het directe gevolg van de impact van het buitenproportionele geweld dat door verdachten is gebruikt. Na het vertonen van de beelden meldde zich een aantal verdachten bij de politie.
Rechtbank
De rechtbank veroordeelde de verdachten die nu in hoger beroep terecht staan tot 10 maanden jeugddetentie waarvan 4 maanden voorwaardelijk en 6 maanden jeugddetentie waarvan 3 maanden voorwaardelijk. Deze straffen lagen aanzienlijk lager dan de strafeisen van de officier van justitie. In beide zaken stelde het OM hoger beroep in. Het hoger beroep richt zich tegen de (te lage) opgelegde straffen en tegen de vaststelling door de rechtbank dat door de wijze waarop de beelden in de media zijn getoond sprake is van een onherstelbaar vormverzuim en dat om die reden strafkorting op zijn plaats was. Dit stond centraal bij de hoger beroepsbehandeling van vandaag
Hoger beroep
De rechtbank constateerde dat er geen toestemming van de hoofd- of persofficier was voor het uitzenden van de beelden. Dat had volgens de Aanwijzing opsporingsberichtgeving wel gemoeten. Het OM is het met deze constatering eens. De rechtbank vond ook dat daarmee sprake was van een onherstelbare vormfout die strafkorting moest opleveren. Hier is het OM het niet mee eens. De bepaling in de Aanwijzing die gaat over de toestemming beoogt niet de bescherming van de privacy of de positie van verdachte maar ziet op de interne organisatie van het OM waarbij de hoofd- en/of persofficier op de hoogte raakt van de inzet van dit bijzondere opsporingsmiddel. Het feit dat er geen overleg is geweest heeft geen nadeel opgeleverd voor verdachte. Ondanks dat het OM vindt dat wel in strijd is gehandeld met de Aanwijzing levert dit in de visie van het OM geen vormfout op nu deze bepaling niet ziet op de rechtspositie van de verdachte. Strafkorting is dan ook niet op zijn plaats.
De rechtbank constateerde ook dat de gevolgen van het tonen van het beeldmateriaal, een mediahype, een vormfout van het OM oplevert en strafkorting met zich meebrengt. Het OM is van mening dat het OM niet verantwoordelijk kan worden gehouden voor het feit dat de getoonde beelden bij het opsporingsprogramma door toedoen van derden een eigen leven zijn gaan leiden in de (social) media. Nadat de media de beelden bleven uitzenden, ook nadat de verdachten waren gevonden, is juist door het OM diverse malen publiekelijk gevraagd om de rust te bewaren. Dit ook met het oog op de belangen van verdachten.
Eisen
De advocaat-generaal vindt dat de geëiste straffen recht doen aan de ernst van het feit en dat bij de hoogte van de eisen geen rekening hoeft te worden gehouden met de grote (social) media-aandacht na het tonen van de beelden. “Verdachten hebben buitensporig geweld toegepast op het slachtoffer. Eén van de twee nam het initiatief waarna ook de andere hem enkele malen tegen het hoofd trapte. Vervolgens laten ze hem hulpeloos en buiten bewustzijn op straat liggen en vertrekken. Het handelen door verdachten had het slachtoffer zijn leven kunnen kosten. Het kan niet zo zijn dat verdachten voordeel trekken uit de publiciteit. Verdachten hadden, gezien de ernst van de geweldpleging, kunnen weten dat veel in het werk zou worden gesteld om tot een oplossing van de zaak te komen. Desondanks hebben zij de keuze gemaakt zich niet te melden bij de politie en daarmee een uitzending van de beelden noodzakelijk gemaakt om tot een oplossing van de zaak te komen. De geëiste straffen doen dan ook recht aan de ernst van het feit en het geschokte veiligheidsgevoel van de samenleving”, aldus de advocaat-generaal op de zitting.
Uitspraak (naar verwachting) over twee weken. De uitspraak is openbaar.
