Van de ruim 2 miljoen huiseigenaren met een volledige of gedeeltelijk aflossingsvrije hypotheek maakt 16% zich zorgen over de aflossing van de hypotheekschuld op de einddatum. De helft heeft hierover contact gehad met een adviseur. De andere helft stelt een dergelijk gesprek uit of verwacht er weinig van, of hikt aan tegen de hogere maandlasten van een andere hypotheekvorm. Veel gehoorde opmerkingen zijn ‘nog geen tijd voor gehad’ of ‘speelt nu nog niet’. Geen probleem is betaalbaarheid van de aflossingsvrije hypotheek, ook niet na pensionering. Een en ander blijkt uit onderzoek van Vereniging Eigen Huis onder 1.100 leden met een aflossingsvrije hypotheek. Het onderwerp aflossingsvrije hypotheken speelt ook voor de AFM. Om deze reden worden de resultaten van dit onderzoek met hen gedeeld.
Gebruik rentevoordeel om af te lossen
Huiseigenaren met een grotendeels aflossingsvrije hypotheek zouden samen met hun bank of hypotheekadviseur moeten nagaan op welke manier toekomstige aflossingsproblemen voorkomen kunnen worden, adviseert Vereniging Eigen Huis. De vereniging roept geldverstrekkers en adviseurs op om klanten hier voortvarend bij te helpen, bijvoorbeeld door hen te infomeren over de mogelijkheden van aflossen als de maandlasten na een renteherziening sterk dalen, of door het aanbieden van rentemiddeling.
Lage rente zorgt voor aflossingsmogelijkheden
Op de vraag aan huiseigenaren hoe zij denken hun aflossingsvrije hypotheek uiteindelijk te gaan aflossen antwoordt ongeveer een derde zelf tussentijds af te lossen, ruim een kwart wil daarvoor de verkoopopbrengst van het huis gebruiken en een zesde zegt niet te gaan aflossen. Slechts 4% wil zijn aflossingsvrije hypotheek omzetten in een andere hypotheekvorm. “Omzetten hoeft ook niet, want je kunt ook vrijwillig en boetevrij aflossen”, zegt hypotheekspecialist Michel Ligtlee van VEH. “Het huidige lage renteniveau zorgt voor fors lagere maandlasten na het oversluiten van een hypotheek, na rentemiddeling of na het aflopen van de rentevaste periode. Als deze besparing gebruikt wordt om de aflossingsvrije hypotheek mee te verlagen, kan het snel gaan. Bij een hypotheek van 200.000 euro en een rentedaling van 5% naar 2% dalen de maandelijkse netto lasten met bijna 300 euro (bij 42% inkomstenbelasting). Door dit geld gedurende 10 jaar voor aflossing te gebruiken, daalt de hypotheekschuld met 37.000 euro tot 163.000 euro”.
Maandlasten prettig laag, maar schuld neemt niet af
Vooral in de periode 2000-2010 zijn veel huizen gefinancierd met een geheel of gedeeltelijk aflossingsvrije hypotheek. De huiseigenaar betaalt alleen hypotheekrente en lost niet af. De zorgen bij banken en toezichthouders daarover nemen toe. De lage maandlast was voor 52% de belangrijkste reden om hier voor te kiezen. Vanaf augustus 2011 is deze hypotheekvorm gemaximeerd tot 50% van de woningwaarde. Uit het VEH-onderzoek blijkt dat een derde vermoedt de lening op de einddatum van de hypotheek niet te kunnen aflossen. Deze groep huiseigenaren loopt een risico als de hogere maandlasten, door de dan vervallen renteaftrek en een hoger rentetarief, niet passen bij een lager (pensioen)inkomen.
