Vandaag is de nieuwe ZSM-locatie aan het Singel in Amsterdam officieel geopend. ZSM wordt vooral ingezet bij veelvoorkomende criminaliteit zoals winkeldiefstal, zakkenrollerij, vernieling en mishandeling. In het kort is ZSM: direct een relevante strafrechtelijke reactie tot stand brengen, zodat slachtoffers, verdachten en de samenleving merken dat er meteen iets gebeurt. Op de nieuwe locatie aan het Singel wordt door Slachtofferhulp Nederland, reclasseringsorganisaties, Raad voor de Kinderbescherming, politie en OM samengewerkt – van 8 uur ’s ochtends tot 10 uur ’s avonds, zeven dagen per week.
Hoe werkt ZSM in de praktijk? Na aanhouding van een verdachte wordt zo spoedig mogelijk een beslissing over de afdoening genomen. Daarvoor wordt de zaak met vertegenwoordigers van alle organisaties besproken. Een belangrijk verschil met de klassieke manier is dat bij ZSM de officier van justitie daadwerkelijk met de betrokken partijen om de tafel zit en overlegt over de afhandeling. Is dit verantwoord, dan wordt de strafzaak door de officier van justitie afgehandeld. Dat betekent dat het OM de verdachte een boete of taakstraf kan opleggen, en zoveel mogelijk ook schadevergoeding zal vragen.
Er wordt binnen ZSM niet ná elkaar, maar door alle organisaties tegelijk aan een zaak gewerkt. Als er schade is zal Slachtofferhulp Nederland proberen de hoogte daarvan zo snel mogelijk vast te stellen, zodat het schadebedrag meegenomen kan worden in de afdoening van de zaak. Gaat het om een minderjarige, dan kan de Raad voor de Kinderbescherming meteen advies geven. Met als resultaat dat de verdachte een passende straf krijgt, dat recht wordt gedaan aan het slachtoffer én dat de maatschappij merkt dat er snel wordt opgetreden.
Is de strafzaak te complex of te ernstig om meteen door het OM te kunnen worden afgedaan, dan is snel en selectief handelen op andere manieren mogelijk. Bijvoorbeeld door te beslissen dat de verdachte in verzekering wordt gesteld en de verdachte te dagvaarden voor een (super)snelrechtzitting of door hem te dagvaarden voor een ZSM-zitting. Ook dit wordt op ZSM gedaan; de verdachte krijgt de dagvaarding meteen uitgereikt.
In het geval van een minderjarige met een bijzondere problematiek is het mogelijk een strafzaak naar het veiligheidshuis te verwijzen, omdat nader onderzoek nodig is om de juiste interventie te kiezen.
In heel 2013 stromen naar verwachting zo’n 18.000 zaken bij ZSM-Amsterdam binnen. Daarvan worden ongeveer 11.000 zaken op de ZSM-locatie afgedaan. Omdat de overige zaken gecompliceerder zijn en dus meer onderzoek vergen, gaan zij door naar het parket.
De ‘S’ in ZSM staat niet alleen voor snel, maar ook voor selectief, slim, samen en samenlevingsgericht. ZSM is een landelijk programma dat in maart 2011 als pilot bij een aantal parketten, waaronder parket Amsterdam, is gestart. In 2013 is de werkwijze bij alle parketten verder geïmplementeerd.
De organisaties die in ZSM zijn vertegenwoordigd:
- Openbaar Ministerie
- Politie
- Slachtofferhulp Nederland
- Reclassering Nederland
- Stichting Verslavingsreclassering
- Leger des Heils, Jeugdzorg & Reclassering
- Raad voor de Kinderbescherming
