De restzak wordt in 2014 goedkoper. Dit is mogelijk, omdat uit een doorberekening van de afvalbegroting is gebleken dat de jaren 2010 en 2011 een batig saldo hebben opgeleverd. “Aangezien het principe van ‘de vervuiler betaalt’ wordt gehanteerd, gaat het geld ook weer terug naar de inwoners”, aldus wethouder André Willems van Stadsbeheer. Het positieve resultaat is mede te danken aan het feit dat Maastricht volgens een onderzoek de onbetwiste nummer 1 in Nederland op het gebied van afvalscheiding is. De prijs van de restzak daalt vanaf 1 januari van 1,24 euro naar 0,71 euro.
Restafval
Het batig saldo over de jaren 2010 en 2011 is bovendien het positief gevolg van een beter resultaat bij de aanbesteding van de verwerking van het restafval en gft-afval, aanpassingen in de bedrijfsvoering van de afvalinzameling en de afronding van een aflossing op een lening. Bovendien zijn nu ook al de te verwachten besparingen als gevolg van de ingevoerde zijbelading gft-afval voor de komende jaren door te berekenen.
Deze ontwikkelingen hebben geleid tot een geactualiseerde begroting 2014-2017 voor de restafvalinzameling.
De prijs voor de restzak staat los van de afvalstoffenheffing. Die stijgt in 2014, zoals eerder al in de meerjarenbegroting vastgesteld, van 241,64 euro naar 259,90 euro. Dankzij de verlaging van de restzak zal er per huishouden sprake zijn van een zeer lichte lastenstijging. “Uitgaande van een gemiddeld gebruik van 30 zakken per jaar komt het neer op een lastenstijging van slechts 2,36 euro per jaar. Dat is op landelijke schaal gezien, maar heel weinig”, zegt wethouder Willems.
Benchmark
Uit een jaarlijks vergelijkend onderzoek tussen diftar-steden door AgentschapNL (een dienst van het ministerie van Infrastructuur en Milieu) blijkt wederom dat Maastricht koploper is op het gebied van afvalscheiding. Het onderzoek hanteert een norm van 241 kilo restafval per inwoner per jaar. Maastricht blijft daar ver onder met 152 kilo per inwoner. Dat is de beste score. Nijmegen komt op de tweede plaats met 176 kilo en Apeldoorn op de tweede plaats met 183 kilo.
Illegale restzakken
Ten aanzien van de restzakken heeft de gemeente in 2011 ontdekt dat voor de tweede maal sinds de invoering in 2001 illegale zakken in omloop waren. Op basis van inschattingen werd uitgegaan van een schadepost tussen de 50.000 en 100.000 euro per jaar voor de gemeente. Naast een strafrechtelijk onderzoek heeft wethouder Willems na overleg met de raadscommissie stadsbeheer in het voorjaar 2012 een onderzoek ingesteld naar een effectieve aanpak van de namaak. Hieruit zijn drie oplossingsrichtingen naar voren gekomen: intensivering van de handhaving door gemeentelijke controleurs, aanpassing van de restzak om namaak tegen te gaan en intensivering van de communicatie. In juli van dit jaar is deze aanpak geëvalueerd.
Uit de rapportage blijkt dat de gekozen maatregelen buitengewoon effectief zijn. De fraude is nog maar zeer gering: 0,089 procent van de totaal opgehaalde zakken is vervalst. In absolute cijfers is dat 1.031 namaakzakken van de in totaal 1.158.127 restzakken. Dat is een schadepost van 1278 euro. Wat betreft de aanpassing van de zak, is gebleken dat er een procedé mogelijk is dat namaak nog moeilijker maakt. Maar omdat de controles effectief blijken, is besloten om niet de contracten voor de aankoop van de huidige zak open te breken. Dat zou te duur zijn. Bij nieuwe aanbestedingen volgt een heroverweging. Daarom blijft de controle zoals ingezet gehandhaafd.
Mede als gevolg van uitgebreide media-aandacht voor deze fraude en het communicatietraject is het aanbod van namaakzakken inmiddels zeer laag. “Dat neemt niet weg dat we alert moeten blijven. Uit het verleden is namelijk gebleken dat de illegale zakken terugkeren zodra de aandacht of de controle verslapt. Dat zullen we voorkomen”, aldus wethouder Willems.
