Afgelopen week kreeg ik een “whats app” van mijn kleinzoon van vijf jaar. “Hallo opa van Bram”. Toen ik het zo las voelde ik mijn trotsemmer vollopen en vervolgens overstromen. Ons kleinkind van vijf kan al tekstjes schrijven en verzenden. Mooi onderwerp voor een verjaardagsfeestje waarbij in de loop van de avond de kranen van het verstandig praten volledig worden losgegooid en we als een soort van veiling tegen elkaar gaan opbieden. Ofschoon het in onze ogen best een leuk “appie” was, moest ik terugdenken aan mijn persoonlijke stand van zaken toen ik nog vijf was. Ik zat toen nog met potten verf een eigen Karel Appel te ontwerpen en had ik van cijfers en letters geen enkel benul. Overigens zal mijn Appel-versie nooit tussen Kunst en Kitsch worden vertoond. Hij is als niet begrepen kunst in de vuilnisbak verdwenen.
Ik stam dus uit de periode dat de kreten “kut” en “school” nog twee aparte woorden waren. Een onderwijzer was een meester, hij was nooit ziek, kende de kinderen tot op het bot en werkte meer dan acht uur op een dag. Nee, het was niet “die goede ouwe tijd” want als leerling had je het best zwaar. Als je ondeugend was stond je in de hoek, kreeg je een draai om je oren of mocht je nablijven tot op het moment dat de hoofdmeester naar huis ging. En zoals gezegd: die werkte gewoon acht uur per dag.
Daarnaast waren ze het thuis altijd volledig eens met de opvattingen van de leraar en zagen ze de school als een verlengstuk van de opvoeding. “Halleluja, praise the school” stond er op een blauw tegeltje aan de muur. Toen ik uiteindelijk de toen nog zesde klas had doorlopen waren er geen testen nodig om vast te stellen dat ik een “mulo” klantje was. En zo had onze hoofdmeester ook voor de rest van de klas een passend advies waar niet over werd gezeurd. Het paste gewoon.
Toen onze kinderen op school zaten zag je al iets van een kentering ontstaan. Het werd allemaal wat vrijer en in plaats van het dagelijks dreunen van tafels, ging het over keuzepakketjes. De leerling ging zelf zaken bepalen en zo heel langzaam zag je de glijbaan in hellinggraden toenemen en met dezelfde glijsnelheid het gezag en ontzag het riool inschuiven. Ouders zagen hun kans schoon en met de inzet van een hele grote mond probeerden ze vooral de toekomstige koers van hun kroost in hun voordeel te bepalen zodat ze voortaan tijdens de verjaardagsveiling ook wat te bieden zouden hebben.
De cito-toets was inmiddels uitgegroeid tot een “ondersteunend” excuus cq bewijsdocument om het glazenbol-advies van de leraar in de richting van het vervolgonderwijs te onderbouwen. Het heeft inderdaad even gewerkt, maar het kabaal van ontevreden ouders begon weer aardig toe te nemen, soms tot bloedens toe. Inmiddels hebben scholen besloten om nóg meer bewijs te leveren rond hun advies-gelijk. Ze laten de kinderen nu een iq test maken en over de uitslag kan voorlopig niet meer worden gediscussieerd.
Overigens heb ik ooit zelf zo’n testje gemaakt. Ingrediënten: zes klassen lagere school, vijf jaar MULO, MTS… over de uitslag kan niet meer worden gediscussieerd. Had ik, gelet op de resultaten ook geen enkele behoefte aan.
Hoe het uiteindelijk voor onze kleinkinderen gaat uitpakken staat nog in de sterren, maar ik heb mijn kleinkind nog wel even terug “geappt”. “Opa is trots op je”. Hij heeft het met zijn vijf jaar ongetwijfeld gelezen en begrepen.
Brompot
