De politie-inzet rond wedstrijden van ADO Den Haag is vorig jaar met 37% afgenomen. Geen doel op zich, maar wel vaak een teken van verbeterde veiligheid en betere toegankelijkheid.
Foto: archief politie
Op het hoogtepunt van de ‘Zuiderparkperiode’ kostten de wedstrijden van ADO 33.000 uur op jaarbasis. Een gemiddelde inzet van 225 agenten per wedstrijd. Nu zit de club op gemiddeld 8 à 9000 uur per jaar. Hoe kan dat? Volgens Hans Nering Bögel, coördinator van de voetbaleenheid Den Haag, is de daling het gevolg van een combinatie van factoren. Een betere inrichting, betere camera’s, flexibelere politie-inzet en minder generieke maatregelen. Het zijn ontwikkelingen die jaren geleden zijn ingezet, maar steeds meer vruchten gaan afwerpen.
Ga flexibel om met je capaciteit
De grootste winst van de afgelopen jaren zat hem in het niet meer standaard inzetten van de ME. ‘Vroeger had je veel verschillende soorten inzet. Je had supportersbegeleiders, platte petten en de ME, die stond verderop voor als het nodig was. Nu is er sprake van multitasking. Je kan je (flex)ME elders in de stad inzetten, voor een actie of gewoon surveillance en oproepen indien nodig. Dat is de grootste daling in uren.’
Investeer in goede infrastructuur en camera’s
‘Wij hadden de mazzel dat we elf jaar geleden een nieuw stadion kregen. Dat was een kans om van het begin af aan betrokken te zijn en invloed te hebben op de inrichting, infrastructuur en een goed camerasysteem. Een goede inrichting kan helpen om inzet te verminderen. Denk mee over aanlooproutes, bussluizen. Zelfs over de positie van het uitvak. Ik zei gelijk: plaats het uitvak naast een familievak. Ze verklaarden me voor gek. Maar zet ze naast de hardcore hooligans en ze gaan elkaar alleen maar provoceren. Zet een familievak ernaast en de provocaties zijn nihil. Daar hebben ze naar geluisterd en het werkt.’ Vooral een goed camerasysteem vindt Hans van groot belang. ‘Die moet van goede kwaliteit zijn, scherpe beelden, stoel voor stoel. Hang ook camera’s buiten het stadion. Dat verhoogt de veiligheidsgevoelens en als je ze live uitkijkt, scheelt dat aanzienlijk in politie-inzet. Met een camera op de hoek van de straat hoeft daar geen agent meer te staan. Onze gemeente heeft daar flink in geïnvesteerd, dat werpt zijn vruchten af.’
Beloon de goede supporters
Daling van de inzet hangt ook samen met minder generieke maatregelen. Al is daling van de inzet nooit het doel op zich. Eerder een consequentie van een ander doel: de goede supporters belonen en gerichte maatregelen op de mensen die deze weelde niet kunnen dragen. Hans: ‘ADO had eerst geen supportershome. Men was vroeger bang dat dat een rovershol zou worden. Maar de nieuwe burgemeester durfde het aan; een supportershome voor iedereen, zonder toegangsbeleid. Je kan er een biertje drinken. In tegenstelling tot de complete drooglegging die we vroeger hadden. Er werden twee goede beheerders uit de supporterswereld aangesteld en gezegd: jullie gaan dit runnen, onder vergunning van ADO met toezicht van gemeente en politie. Als er gedonder of geweld volgt, dan sluiten we de boel gelijk weer.’
Veredelde informatie
De goede ervaringen met belonen en het terugschroeven van maatregelen, gaven het vertrouwen om op deze weg door te gaan. De kaartverkoop werd versoepeld en ook voor het terugschroeven van de combi’s maakte Hans zich hard. ‘Bij een uitwedstrijd zat ADO altijd in de bus. Zodra de naam ADO viel, gingen bij autoriteiten de alarmbellen. Dan vroeg ik: waar is dat op gebaseerd? Kijk eens naar de harde info in het systeem. Van elke wedstrijd wordt een verslag gemaakt. Met die verslagen kon ik aantonen; het gedrag van de supporters is over het algemeen goed. Dan kun je van combi’s afstappen.’ Ook op andere vlakken pleit Hans voor inzet op basis van ‘harde en veredelde’ informatie: ‘Niet gelijk opplussen bij een gerucht over een confrontatie bijvoorbeeld. Ga eerst eens doorvragen. Waar komt het vandaan, wie is de bron, zijn er meer bronnen? Baseer je inzet en maatregelen op informatie, niet op angst.’
Overtreders keihard aanpakken
‘Tegelijk moet je goed opletten en supporters die zich niet aan de afspraken houden, direct aanpakken. Bij een strafbaar feit zitten wij er kort op. Bij het overtreden van een huisregel, bijvoorbeeld het gooien van een beker bier op het veld, pakt ADO dat aan. Herkenning is gelijk komen voor de gedragscommissie. Bij recidive wordt gelijk doorgemeld aan de KNVB tuchtcommissie voor een stadionverbod. Dat gaat bij die gasten als een lopend vuurtje. Dat verbetert het gedrag van supporters. Zowel binnen als buiten het stadion. En als gedrag verbetert, kun je maatregelen en inzet verminderen.’
Relatie met de supporters
Werk aan je relatie met supporters. Als club, als supportersbegeleider, maar ook als politie. Met een goede relatie kun je rottigheid voorkomen en dus inzet beperken. ‘Je moet niet alleen naar zo’n wedstrijd gaan en denken ik ga een wedstrijd draaien als politieman en daarna ga ik weer terug. Het is veelomvattender. Een agent van de Voetbaleenheid is eigenlijk een beetje de wijkagent van de supporters.’
Stel een gedragscommissie in
Heeft een supporter zich misdragen, doe dit dan niet met een briefwisseling af. Zorg dat je een gedragscommissie hebt. Probeer in die setting te achterhalen waarom hij of zij dit gedrag vertoonde tijdens die wedstrijd, adviseert Hans. ‘Dan zit je in een setting die anders is dan tijdens een wedstrijd, waar de emoties hoog oplopen en ze groepsgedrag vertonen. Ga op een rustig moment het gesprek aan. De meeste overtredingen gaan om huisregels en niet per se strafbare feiten, maar toch zitten we daar als politie ook bij. Als veiligheidspartner. Op kantoor van ADO. Met de veiligheidscoördinator, een secretaris en een onafhankelijk voorzitter. Dat is een jurist. Die heeft de feiten waarop iemand voor de commissie moet verschijnen. Het mooie is dat ze eigenlijk altijd komen opdagen. Want als ze niet komen, dan krijgen ze gelijk een sanctie.’
Sta met partners samen achter die harde aanpak
Versoepeling voor de goede supporters en een keiharde aanpak voor mensen die hier misbruik van maken. Maar zorg wel dat alle partners en partijen hier samen in optrekken. ‘Dat is soms lastig. Zo hebben we vorig jaar een zaak gehad waarbij negen collega’s gewond zijn geraakt door geweld. Dat was in februari. Die zaak is nog niet voor de rechter geweest. Als we dan zeggen dat je overtredingen en zeker geweld hard wil aanpakken, dan is dit ongeloofwaardig. Dat is wel een aandachtspunt wat mij betreft. Het is ook frustrerend voor de collega’s’, vertelt Hans. Maar soms gaat het juist heel goed. ‘Onlangs was er een bedreiging van een collega. Door een hooligan die na 15 jaar terug was van een stadionverbod. Die begon gelijk weer, bedreigde een collega heel lelijk. In woord en gebaar. Die is gelijk aangepakt. Lik op stuk. Supersnelrecht. Dat geeft een goed signaal af naar andere supporters. Als je dat flikt, dan ben je gewoon de pineut. Dat is goed.’
En een beetje geluk
‘Het verschilt per eenheid, per grootte van de club, het stadion, de aanhang, hoe de inzet is’, relativeert Hans. ‘Het heeft ook te maken met hoe een club op dat moment presteert. Als het goed gaat met de resultaten, heb je minder incidenten. Als prestaties achterblijven, kan het ook zo maar weer anders zijn. Dan neemt de spanning weer toe. Het is soms ook een beetje geluk hebben.’
Bron: Jaarverslag voetbal en veiligheid seizoen 2017-2018
