Met een eenvoudige ontlastingstest, thuis uit te voeren, kunnen mannen en vrouwen in de leeftijd van 55 tot en met 75 jaar zich sinds begin 2014 laten onderzoeken op darmkanker. Bij de test wordt gekeken naar de aanwezigheid van bloed in de ontlasting. Als er bloed wordt gevonden, krijgt de deelnemer een uitnodiging voor vervolgonderzoek in een ziekenhuis. Daar wordt onderzocht wat de reden is van het bloed in de ontlasting. Omdat er meer zorgverleners nodig zijn die dit vervolgonderzoek kunnen uitvoeren wordt het bevolkingsonderzoek gefaseerd ingevoerd. In de loop van 2014 nodigen we mannen en vrouwen uit die zijn geboren in 1938, 1939, 1947, 1949 en 1951. In 2019 heeft iedereen van 55 tot en met 75 jaar minstens één keer een uitnodiging gehad. ‘Omdat we ook de bevolkingsonderzoeken naar borstkanker en baarmoederhalskanker in de provincies Noord-Brabant en Limburg uitvoeren, is de organisatie van het bevolkingsonderzoek darmkanker bij ons in vertrouwde handen’ aldus Mark Steinbusch, directeur van Bevolkingsonderzoek Zuid.
Van elke 100 mensen krijgen er 4 tot 5 in hun leven darmkanker. Jaarlijks krijgen ruim 13.000 mensen te horen dat zij darmkanker hebben. In 2011 zijn ruim 5.000 mensen aan deze ziekte overleden.
Door het bevolkingsonderzoek kan darmkanker of een voorstadium daarvan vroegtijdig worden ontdekt, behandeld en zelfs worden voorkomen. Op de langere termijn zullen elk jaar 2.400 minder mensen overlijden aan de gevolgen van deze ziekte. Het bevolkingsonderzoek wordt aangeboden door de overheid. Deelname is vrijwillig. Het RIVM voert de landelijke regie. De uitvoering is in handen van de vijf regionale screeningsorganisaties in Nederland die ook de bevolkingsonderzoeken naar borstkanker en baarmoederhalskanker organiseren.
Gefaseerde invoering
Het bevolkingsonderzoek darmkanker is voor mannen en vrouwen van 55 tot en met 75 jaar. Zij ontvangen elke twee jaar een uitnodiging van Bevolkingsonderzoek Zuid. Directeur Mark Steinbusch vertelt: ‘Het is belangrijk dat er, als er bloed in de ontlasting is gevonden, snel vervolgonderzoek kan worden gedaan. Invoering van het bevolkingsonderzoek leidt tot meer coloscopieën. Momenteel zijn er te weinig mensen beschikbaar om het bevolkingsonderzoek in een keer voor iedereen in te voeren. Daarom wordt het bevolkingsonderzoek gefaseerd ingevoerd. In de loop van 2014 nodigen we mannen en vrouwen uit die zijn geboren in 1938, 1939, 1947, 1949 en 1951. In de jaren daarna volgen steeds meer geboortejaren, tot we in 2019 iedereen in de doelgroep minstens één keer hebben uitgenodigd. In de tussentijd wordt de capaciteit voor het uitvoeren van vervolgonderzoek ook steeds uitgebreid.’
Wanneer ontvang ik een uitnodiging?
In januari 2014 is het bevolkingsonderzoek gestart; in 2019 is het onderzoek volledig ingevoerd. Wilt u weten wanneer u aan de beurt bent? In deze tabel kunt u aan de hand van uw geboortejaar zien in welk jaar u uw eerste uitnodiging krijgt. Sommige mensen ontvangen de uitnodiging al aan het begin van het jaar, anderen pas later in hetzelfde jaar.
1938 2014
1939 2014
1940 2015
1941 2016
1942 2017
1943 2018
1944 2017
1945 2016
1946 2015
1947 2014
1948 2015
1949 2014
1950 2015
1951 2014
1952 2015
1953 2016
1954 2015
1955 2016
1956 2017
1957 2016
1958 2017
1959 2018
1960 2017
1961 2018
1962 2019
1963 2018
1964 2019
1965 2020
1966 2021
1967 2022
De kans op darmkanker
Als 1.000 mensen meedoen aan het bevolkingsonderzoek, krijgen 50 mensen een coloscopie aangeboden.
– Bij 4 van hen wordt darmkanker gevonden;
– Bij 21 mensen is sprake van vergevorderde poliepen;
– Bij 12 mensen worden beginnende poliepen aangetroffen;
– Bij 13 mensen wordt geen darmkanker of poliepen gevonden.
Hoe gaat het onderzoek?
Mark Steinbusch: ‘Het is heel eenvoudig: genodigden ontvangen een buisje met daarin een staafje. Met dat staafje prikken ze op vier plekken in hun ontlasting en daarna stoppen ze het staafje weer in het buisje. Vervolgens sturen ze het buisje in een speciale retourenveloppe naar een laboratorium. Daar wordt de ontlasting onderzocht op de aanwezigheid van bloed. Deelnemers krijgen de uitslag van het onderzoek per brief thuis van Bevolkingsonderzoek Zuid.’
Heeft u vragen over de uitvoering van het onderzoek of heeft u andere vragen over het bevolkingsonderzoek darmkanker? De medewerkers van de informatielijn staan u graag te woord. U kunt bellen van maandag tot en met vrijdag van 9.00 uur tot 17.00 uur via nummer 088 00 01 33.
Als de uitslag niet goed is
Als er bloed in de ontlasting wordt gevonden, is vervolgonderzoek nodig om de oorzaak hiervan vast te stellen. Dit vervolgonderzoek is een inwendig darmonderzoek, een coloscopie.
Is er aanleiding voor vervolgonderzoek, dan stuurt Bevolkingsonderzoek Zuid bij de uitslag direct een uitnodiging voor een intakegesprek bij een coloscopiecentrum in de buurt. Dit is een ziekenhuis of zelfstandig behandelcentrum. Tijdens het intakegesprek spreekt u af wanneer de coloscopie plaatsvindt.
De deelnemende coloscopiecentra zijn, evenals de hier werkzame endoscopisten, de betrokken pathologielaboratoria en pathologen, door Bevolkingsonderzoek Zuid getoetst aan de hand van landelijk vastgestelde kwaliteitseisen.
Mensen met darmklachten, zoals langdurige verstopping of diarree moeten niet wachten op een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek. Zij kunnen het beste contact opnemen met hun huisarts om de klachten te bespreken.
