Nederlanders zijn er ondertussen aan gewend dat hun arbeidscontracten steeds flexibeler worden. Had in 2002 nog bijna driekwart van ons een vaste baan, in 2012 was dat aandeel al gedaald tot 55%, en over tien jaar zal het niet meer dan 40% bedragen. Wen er dus maar aan dat vastigheid op professioneel vlak tot het verleden behoort. Binnenkort zullen velen zelfs ‘al hosselend’ hun centjes bij elkaar moeten vergaren. Wat ‘hosselen’ is? Het woord wordt in Suriname gebruikt om aan te geven dat iemand via allerlei losse klusjes, die vaak niet langer duren dan een paar uurtjes of een dag, zijn geld bij elkaar scharrelt. In Suriname betaal je bijvoorbeeld iemand die voor je in de rij gaat staan om de energierekening te betalen, want aan bankoverschrijvingen doen ze daar nog niet.
Waarom wij hier in Nederland gaan hosselen? Omdat nieuwe technologie (software, robots, supercomputers) steeds meer werkzaamheden van ons mensen overnemen. Alleen al bij banken en verzekeraars gaan zo de komende jaren 50 tot 100 duizend banen verloren, omdat de administratieve taken voortaan worden uitgevoerd door nieuwe software. Dit maakt veel mensen angstig, want niemand wil zijn baan verliezen, maar op zich is het een positief verschijnsel: technologie zorgt er immers voor dat onze productiviteit, en dus onze welvaart, toeneemt, en dat minder mensen meer uit de handen komt. Het gaat er daarom uiteindelijk om dat we het beschikbare werk beter verdelen en voor iedereen inkomenszekerheid veiligstellen.
Een deel van de oplossing zou volgens Adjiedj Bakas gevonden kunnen worden in het introduceren van een basisinkomen voor iedere Nederlander. Dat basisinkomen kan betaald worden door alle toeslagen en subsidies die we nu nog via ons belastingstelsel krijgen (huursubsidie, hypotheekrenteaftrek e.d.) af te schaffen en te gaan werken met een vlaktax, eventueel aangevuld met een extra tech-taks, dus een belasting op supercomputer, robots en software.
Verder wijst Bakas erop dat er niet alleen maar banen verdwijnen, maar dat er ook nieuwe aankomen. Er zijn sectoren in onze economie aan te wijzen die booming business worden, zoals de biobased economy en it-security. In zijn boek Megatrends Werk heeft Bakas ook een lijst opgenomen met 100 beroepen die eraan komen of gewild blijven. Daar zitten opvallende banen tussen als toyboy en draagmoeder, bestaande banen als die van bioloog of actuaris, en nieuwe banen als de chief data officer en de corporate disruptor – dat laatste is iemand die binnen een grootbedrijf alles op de proef stelt wat normaal wordt gevonden en zo medewerkers uit hun comfortzone haalt en scherp houdt.
Megatrends Werk, over banen die verdwijnen en banen die gaan komen
Adjiedj Bakas
ISBN 9789491932045
128 pagina’s
