Vier maanden na invoering van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) is duidelijk dat het werken met modelovereenkomsten ernstige gebreken kent: de Belastingdienst keurt bijna de helft af. Bovendien tekenen opdrachtgevers om te beginnen al niet makkelijk, omdat ze de bui wel zien hangen. De Haagse politiek realiseert zich inmiddels ook dat ze niet ‘een bui’ maar watersnoodramp met de DBA wetgeving hebben gecreëerd. VVD-fractievoorzitter Zijlstra riep als eerste dat de wet DBA van tafel moet. Robbert van Adrichem, directeur van Agium, ziet dat organisaties op zoek gaan naar alternatieven.
‘Gelieve geen zzp’er te sturen’ – dat hoort Van Adrichem tegenwoordig regelmatig van opdrachtgevers. Sinds de invoering van de Wet DBA kunnen organisaties te maken krijgen met naheffingen en boetes, als er sprake is van schijnzelfstandigheid bij ingehuurde zzp’ers. Organisaties zijn hier heel alert op. Van Adrichem: “Ik spreek dagelijks opdrachtgevers die financiële professionals inhuren. Zij kijken zeer kritisch naar modelovereenkomsten die met zzp’ers gesloten moeten worden, en bij twijfel tekenen ze niet. Dat bewustzijn is bij opdrachtgevers snel gekomen, terwijl zzp’ers lang hebben gedacht dat het wel los zou lopen, omdat er niets is veranderd in de manier waarop ze hun werk uitvoeren.”
En áls opdrachtgevers al tekenen, kan de belastingdienst altijd nog roet in het eten gooien. MKB Belangen vroeg begin september de cijfers op, en die zijn ontluisterend: bijna de helft van de overeenkomsten wordt afgewezen. Van Adrichem: “Dat geeft aan dat de belastingdienst in veel modelovereenkomsten schijnzelfstandigheid bespeurt.”
Markt gaat nadenken
Arbeidsrechtadvocaat Petra Willems (LWYRS advocaten arbeidsrecht) herkent deze situatie: “De invoering van de Wet DBA heeft voor enige paniek gezorgd, zowel aan de kant van opdrachtgevers als aan de kant van zzp’ers. En dat terwijl er eigenlijk niet zo veel is veranderd ten opzichte van hoe het was. Het gros van de zzp’ers is nu eenmaal helemaal geen ondernemer in de werkelijke betekenis van het woord, die zijn helemaal niet zo zelfstandig of ondernemend. Het zelfstandig ondernemerschap is niet zelden een wassen neus. De markt gaat daar nu ineens – gedwongen door fiscale ontwikkelingen – over nadenken.”
Van schijnzelfstandigheid naar werkondernemerschap
Agium zag deze situatie aankomen. Het bureau houdt de ontwikkelingen op de markt nauwlettend in de gaten. Van Adrichem: “In onze branche werken veel zzp’ers in een lijnfunctie. Ze vervullen dan bijvoorbeeld een halfjaar of een jaar de rol van controller. Het risico op schijnzelfstandigheid is dan heel hoog. Daarom hebben wij een alternatief ontwikkeld: “De Werkondernemer.”
Het werkondernemerschap is een vorm van detachering, waarbij de professional alle ruimte krijgt voor een ondernemende instelling, met bijbehorende beloningen. De Wet DBA is niet meer van toepassing, er is geen risico op schijnzelfstandigheid, maar ondernemerschap wordt wel beloond.
Bedrijven kunnen flexibele schil behouden
Agium detacheert vooral financials aan de top van het MKB en aan corporate organisaties. “Het antwoord van deze bedrijven op de Wet DBA is niet: wij gaan meer mensen in vaste dienst aannemen. Het antwoord is: wij gaan op zoek naar alternatieven om onze flexibiliteit te kunnen behouden. Deze bedrijven blijven namelijk behoefte houden aan een flexibele schil. Aan de andere kant kennen wij veel financials die zich ook goed voelen bij die zelfstandige rol van extern. Voor hen is het werkondernemerschap een goede oplossing.”
Werkondernemerschap in de praktijk
Overstappen van het zelfstandig ondernemerschap naar het werkondernemerschap, wat betekent dat in de praktijk? “Onze werkondernemers hebben alle voordelen van werknemers, bijvoorbeeld in het volgen van opleidingen en een mobiliteitsbudget voor een leaseauto. Daarnaast kunnen zij zich ondernemend profileren. We geven toeslagen voor het aanbrengen van eigen opdrachtgevers, voor het werken van meer uren en voor klanttevredenheid. Bij Agium ben je deel van een groter geheel, misschien nog het meest te vergelijken met een franchiser.”
