Het geweld tegen politiemensen en andere hulpverleners tijdens de jaarwisseling is onacceptabel. Geweldsincidenten tegen onze agenten, ambulancemedewerkers, brandweermensen zijn onacceptabel. Deze hulpverleners zorgen voor een vredig en veilig verloop van de jaarwisseling en verlenen hulp aan degenen die dat behoeven. Van een goede jaarwisseling kan pas worden gesproken als deze veilig verloopt voor het publiek én professionals.
Dat schrijft minister Van der Steur van Veiligheid en Justitie in een brief aan de Tweede Kamer over het eerste landelijk beeld van de jaarwisseling 2016-2017. Het beeld laat zien dat er tijdens de jaarwisseling minder incidenten waren in vergelijking met een jaar eerder. Maar de hoeveelheid incidenten, al hoewel dalend, is onacceptabel.
De ervaringen van de politie en andere hulpverleners tijdens de afgelopen jaarwisseling zijn voor minister Van der Steur een extra motivatie om te bezien welke aanvullende maatregelen kunnen worden genomen om het aantal incidenten verder terug te dringen. Op korte termijn organiseert de minister in overleg met de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu een bijeenkomst met burgemeesters, OM, politie, onderzoekers en experts over het beschikbare handelingskader. Hierbij worden ook genoemde ideeën en oplossingen van politiemensen meegenomen die op initiatief van politievakbond ACP zijn verzameld. Dit is belangrijk om lering te trekken voor de toekomst. Ook wordt geagendeerd wat andere partijen dan de politie, veiligheidsregio’s, hulpverleningsdiensten, bestuur en het OM kunnen bijdragen. Dit probleem van agressie valt niet alleen op te lossen met regels en straffen. Het is ook een maatschappelijk vraagstuk en een mentaliteitskwestie, waarop ouders, vrienden, buren, broers en zussen elkaar onderling moeten corrigeren.
Cijfers uit landelijk beeld
Uit het op 6 januari door de politie opgestelde beeld blijkt dat afgelopen jaarwisseling minder incidenten waren ten opzichte van een jaar eerder: 10.016 in 2017 ten opzichte van 11.248 in 2016. Het aantal vuurwerkincidenten daalde flink (3.525 in 2017 ten opzichte van 4.131 in 2016). Ook waren er minder branden en ontploffingen waarvoor de brandweer moest uitrukken (1.871 in 2016, tegen 1.499 in 2017). De eerder ingezette dalende trend van incidenten zet zich daarmee voort.
Wel is een stijgende vraag te zien van hulpverleners, zoals brandweer- en ambulancepersoneel, aan politie voor assistentie om hun werk te kunnen doen: van 423 in 2016 naar 486 in 2017. Het aantal incidenten van geweld tegen politiemensen is licht gedaald van 71 in 2016 naar 63 in 2017. Geweld tegen de overige werknemers met een publieke taak is toegenomen met zeven voorvallen in 2016 naar vijftien in 2017. Het aantal slachtoffers van geweld bij de politie en andere werknemers met een publieke taak is daarbij gedaald met respectievelijk 20% en 36%.
Volgens de eerste inventarisatie heeft de politie 560 personen aangehouden en er zijn 344 personen aangeleverd bij het OM wegens een misdrijf dat verband hield met de jaarwisseling. 31 van deze zaken zijn door het OM zelf beoordeeld en afgedaan. In deze zaken kregen 27 personen een geldboete, vier een taakstraf en negentien verdachten moeten zich nog verantwoorden voor de officier van justitie op een TOM (Taakstraf OM)-zitting. Daarnaast zijn 43 verdachten met een dagvaarding heengezonden. Dit betekent dat zij op een later moment voor de rechter moeten verschijnen. Twee verdachten zijn op 3 en 4 januari voor de supersnelrechter gebracht. Dat heeft in beide gevallen geleid tot een veroordeling tot een (deels) onvoorwaardelijke gevangenisstraf.
Asiel
Om de jaarwisseling in de buurt van asielzoekerscentra ongestoord te laten verlopen en mogelijke overlast te voorkomen heeft staatssecretaris Dijkhoff van Veiligheid en Justitie aan de burgemeesters handvatten geboden. Personen die al eerder binnen en buiten de COA-opvang ernstige overlast veroorzaakten, hebben uit voorzorg door de staatssecretaris een vreemdelingrechtelijke maatregel opgelegd gekregen, circa 340 in totaal. Dat is circa 80 maal gedaan op verzoek van de burgemeester (het lokaal gezag) en circa 260 maal op eigen initiatief van de staatssecretaris. Dit waren gebiedsgeboden waardoor notoire overlastgevers met oud en nieuw op het asielzoekerscentrum moesten blijven. Het merendeel hiervan is nageleefd en de festiviteiten hebben ongestoord kunnen plaatsvinden. Er hebben zich geen noemenswaardige incidenten voorgedaan waarbij asielzoekers betrokken waren.
Nadere informatie
Evenals voorgaande jaren zullen in de loop van het voorjaar alle gegevens voorhanden zijn om een definitief beeld van de afgelopen jaarwisseling te kunnen schetsen. Dit betreft bijvoorbeeld aanvullende informatie van het OM, cijfers over in beslag genomen vuurwerk, vuurwerkletsel en schade, de wijze waarop de brandweer en de ambulancezorg hebben geopereerd en maatregelen die gemeenten hebben genomen. Minister Van der Steur zal de Tweede Kamer dan, mede namens de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, hierover informeren.
