Misdaadcijfers van de politie en enquête-uitkomsten van de Veiligheidsmonitor laten zien dat de criminaliteit sinds 2006 fors is afgenomen. Een tweede trend is de daling van onveiligheidsgevoelens onder Nederlanders; steeds meer mensen voelen zich veilig. De derde trend is dat de verschillen tussen stad en platteland op dit punt steeds kleiner worden. Dit constateert het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) na onderzoek.
Twee begrippen spelen hier een rol: slachtofferschap en onveiligheidsgevoelens. Slachtofferschap gaat over hoeveel mensen feitelijk het slachtoffer zijn geworden van criminaliteit. Onveiligheidsgevoel gaat over hoeveel mensen bang zijn dat ze slachtoffer zullen worden. Die zich, kortom, weleens onveilig voelen.
Slachtofferschap
Vroeger waren inwoners van grote steden vaker slachtoffer van criminaliteit dan bewoners van het platteland. Dat verschil is de laatste jaren minder groot geworden, met name door een sterkere daling van het feitelijke slachtofferschap in de grote steden. In Rotterdam was de daling het sterkst; de ervaren criminaliteit nam daar met ruim een derde af. Alleen Amsterdam, waar 29 procent van de bewoners slachtoffer was, springt er nog bovenuit.
Onveiligheidsgevoelens
Waar Amsterdammers relatief het vaakst slachtoffer zijn van criminaliteit, voelen zij zich vergeleken met inwoners van veel andere politie-eenheden niet vaker onveilig. De onveiligheidsgevoelens daalden in heel Nederland ten opzichte van de eerste meting in 2006. Ook op dit punt zijn de verschillen tussen grote steden en platteland kleiner geworden. In Amsterdam, Den Haag, Limburg en Midden-Nederland voelt 39 procent van de inwoners zich wel eens onveilig. De politie-eenheid met het hoogste veiligheidsgevoel is Noord-Nederland, waar 31 procent van de inwoners zich wel eens onveilig voelt. In 2006 lagen de percentages nog tussen de 36 en 55 procent.
Verklaringen
Het CBS komt met meerdere verklaringen voor de daling van de criminaliteit. Wat zeker meespeelt, is dat burgers en bedrijven er beter van doordrongen zijn dat ook zij kunnen bijdragen aan meer veiligheid. Bijvoorbeeld door meer te doen aan preventie. Politie en overheid hebben hier altijd sterk op geïnvesteerd: veiligheid is een zaak van ons allemaal! Verder gedoogt de politie minder en past zij het strafrecht sneller toe. Ook vergrijzing en de invloed van internet (jongeren verplaatsen hun activiteiten van straat naar cyberspace) worden als (deel)verklaring voor de afname genoemd.
