Misdaadmeter: grote daling straatroven

De politie onderscheidt twee soorten straatroof: snelroof en beroving. Van der Stap: ‘Bij snelroof (40%) gaat het vaak heel snel: met een duw of een klap pakken ze de buit en gaan heel snel er vandoor. Dit zijn vaak tassen. Bij straatroof is (60%) altijd sprake van geweld of de dreiging met geweld, vaak met een wapen.’ De laatste jaren is een duidelijke afname van straatroof zichtbaar. Zo is er geïnvesteerd in campagnes om mensen bewust te maken wat zij bij zich dragen. Er zijn ook veel preventieprogramma’s op scholen en er is aandacht voor het onbereikbaar maken van de buit (in 60% van de roven worden telefoons weggenomen en die toestellen zijn te blokkeren). ‘De politie is in staat per 100 daders 47 verdachten aan te houden’, licht Van der Stap toe. ‘30% van alle zaken wordt hierdoor opgelost. Straatroof blijft echter moeilijk op te lossen; er zijn immers weinig sporen. Getuigen zijn daarom heel belangrijk, daarom roepen we burgers op filmpjes en foto’s te maken.’

Ook babbeltrucs komen vaak voor. De dader vraagt bijvoorbeeld naar de weg of dat het slachtoffer iets wil kopen. Op het moment dat het slachtoffer is afgeleid, slaan de daders hun slag. Een straatroof via een babbeltruc duurt hooguit 45 seconden. Alles in die secondes draait om het in verwarring brengen van het slachtoffer. De daders moeten vaart maken, want hoe langer het duurt, hoe groter de kans dat het slachtoffer argwaan krijgt. Daarom worden ze opdringerig als het niet snel lukt. In alle gevallen is de buit het belangrijkste.

De politie nam in 2014 in totaal 32.262 aangiftes van zakkenrollerij op. Dat is 20% minder dan het jaar daarvoor, maar het betekent nog steeds dat in Nederland elk kwartier iemand op deze wijze zijn of haar portemonnee kwijtraakt. Het blijkt relatief eenvoudig om mensen te bestelen: tassen die openstaan, de portemonnee in achterzak en onoplettendheid in drukke menigten. De politie werkt in de grote steden met speciale zakkenrollerijteams, die gespecialiseerd zijn in het herkennen van en op heterdaad betrappen van de daders. Het belangrijkste advies is nog steeds om op plekken met veel mensen extra op de hoede te zijn, goed op de eigendommen te letten en ervoor te zorgen met niet al teveel geld en kostbaarheden op pad te gaan.

Criminele organisaties maken enorme winsten met de illegale teelt van hennep. Daarbij schuwen ze geweld, afpersing, corruptie en zelfs liquidaties niet. Deze alarmerende signalen leiden ertoe dat de aanpak van de hennepteelt en -handel hoog op de politieagenda staat. Het gaat immers niet meer om een paar ‘onschuldige’ planten in de achtertuin. Op hennepteelt staat een gevangenisstraf van drie jaar. Via de Taskforce Aanpak Georganiseerde Criminaliteit werken het ministerie van Veiligheid en Justitie, de vijf grootste steden in Brabant, het Openbaar Ministerie, de landelijke recherche, de Belastingdienst, de Koninklijke Marechaussee en de Eenheid Zeeland-West Brabant en Oost Brabant nauw samen om de georganiseerde criminaliteit in Brabant terug te dringen. De taskforce is ruim 14 maanden bezig en de cijfers zijn bemoedigend. Het afgelopen jaar zijn 71 misdaadbendes opgerold, 118 drugspanden gesloten, 1100 hennepkwekerijen ontruimd en ruim 312.000 planten in beslag genomen.

Illegale hennepplantages zijn verborgen in ondergrondse kelders, loodsen, boerenschuren en bedrijfspanden. Maar ook midden in woonwijken, waar ze een belangrijke brandoorzaak zijn. ‘Hennepplantages in woonwijken zijn gevaarlijk en onwenselijk,’ zegt Max Daniel, lid van het Platform Drugs van de politie. ‘Naast brandgevaar brengen ze criminaliteit de buurt in.’ Deze vorm van criminaliteit wordt ondermijnend als mensen ervoor kiezen om makkelijk geld te verdienen via hennepteelt, in plaats van te werken. Daniel: ‘Het is een snelle manier van geld verdienen, maar mensen beseffen zich niet dat ze in aanraking komen met georganiseerde criminaliteit. Als je erin zit, kun je vaak niet meer terug. Hennep breng ik ook in verband met roofovervallen. Mensen worden zelfs beschoten voor een paar kilo hasj of wiet.’

Met een nieuw wetsvoorstel dat op 1 maart jongstleden van kracht is geworden, is de politie nu in staat de ondersteunende branches van hennepteelt aan te pakken. Het voordeel hiervan is dat de politie in een veel eerder stadium kan ingrijpen. Zo zijn er sinds 1 maart invallen gedaan bij 55 growshops. De komende weken gaan de controles door. De meeste invallen vonden plaats in Brabant en Zeeland. Daar zijn afgelopen maand 25 van de in totaal ongeveer 50 growshops gecontroleerd. In sommige bedrijfspanden heeft de politie vrachtwagenladingen vol kweekspullen in beslag genomen. Bij een handjevol growshops zijn ook hennepplanten of -stekjes aangetroffen.